Ι’ ΚΥΡΙΑΚΗ ΛΟΥΚΑ
(Η ΑΡΓΙΑ ΤΟΥ ΣΑΒΒΑΤΟΥ)
Ακούμε στην σημερινή ευαγγελική περικοπή ότι ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός κάποιο Σάββατο, όταν δίδασκε στη Συναγωγή, θεράπευσε μία γυναίκα που ήταν κυρτωμένη γιά δεκαοκτώ ολόκληρα χρόνια και δεν μπορούσε να ισιώσει καθόλου το σώμα της. Ο φιλεύσπλαχνος Κύριος μας, την λυπήθηκε, ακούμπησε τα άχραντα χέρια Του πάνω της και την έλυσε από τα δεσμά της ασθένειας και του Σατανά. Τότε ο αρχισυνάγωγος αντέδρασε αγανακτισμένος και κατηγόρησε τον Χριστό ότι είναι παραβάτης του Νόμου, αφού παραβιάζει την ιερή αργία του Σαββάτου επιτελόντας θεραπείες.
Ο Κύριος μας αμέσως τον αποκαλεί υποκριτή και του λέει: “Αφού εσύ λύνεις το ζώο σου και το πηγαίνεις να το ποτίσης το Σάββατο γιά να μην σου ψοφήση, τότε γιατί να μην θεραπεύσω και εγώ μία θυγατέρα του Αβραάμ που ταλαιπωρείται από τα δεσμά του Διαβόλου τόσα χρόνια και να την κάνω καλά;”.
Αδελφοί, ο αρχισυνάγωγος ήξερε ότι το Σάββατο ήταν αφιερωμένο στα έργα του Θεού, ήξερε ότι το μεγαλύτερο έργο του Θεού είναι η απαλλαγή των ανθρώπων από τα δεσμά του Σατανά. Η ασθένεια και ο θάνατος που καταδυναστεύουν τον άνθρωπο μετά την Πτώση του από τον Παράδεισο είναι αποτέλεσμα του έργου του Διαβόλου και γι’αυτό το λόγο κατέβηκε ο Χριστός στη γη, γιά να καταργήση αυτό το έργο. Είναι φανερό ότι ο αρχισυνάγωγος ήθελε την τήρηση του νόμου του Σαββάτου κατά τρόπο που αντιστρατευόταν το θέλημα και την φροντίδα του Θεού που είναι η σωτηρία του κάθε ανθρώπου. Κρύφθηκε λοιπόν πίσω από το πρόσχημα του Νόμου γιά να κρύψη τον φθόνο που βασάνιζε την ψυχή του.
Ο φθόνος είναι ένα πάθος το οποίο προκαλεί σ’εκείνον που το έχει λύπη και πίκρα γιά το καλό του διπλανού του. Είναι μία αρχαία αρρώστια της ψυχής από την εποχή του Παραδείσου. Ο φθόνος του Σατανά ήταν που έβγαλε τους Πρωτοπλάστους από εκει.Ο φθόνος όπλισε το χέρι του Κάϊν γιά να σκοτώση τον αδελφό του τον Αβελ. Ο φθόνος της άρχουσας τάξης σταύρωσε τον Χριστό. Ο αρχισυνάγωγος αυτός, ο οποίος ήταν υπεύθυνος και επικεφαλής της λατρευτικής κοινότητας στην οποία δίδασκε ο Ιησούς εκείνη την ημέρα, αισθάνθηκε μειωμένος και λυπημένος γιατί κάποιος άλλος αποδείχθηκε δυνατός μπροστά στον Θεό και στους ανθρώπους κάνοντας ένα θαύμα το οποίο εκείνος δεν θα μπορούσε ποτέ να επιτύχη. Με τη στάση που κράτησε αποκαλύφθηκε η μισανθρωπιά του, το ότι δηλαδή δεν τον ενδιέφερε η θεραπεία της συγκυπτούσης γυναικός αλλά η αποκατάσταση του πληγωμένου γοήτρου του ενώπιον του λαού.
Το πρόβλημα με τον φθόνο εντοπίζεται στο ότι συγκρινόμαστε με τους άλλους σε λάθος επίπεδο. Εχουμε την εντύπωση ότι τα χαρίσματα με τα οποία είναι προικισμένος ο αδελφός μας ή τα αγαθά τα οποία Ισραηλίτες έπρεπε να πηγαίνουν στη Συναγωγή κάθε Σάββατο, με τον σκοπό να προσφέρέχει, τα απέκτησε σε βάρος μας επειδή μας ανήκαν, οπότε μας στενοχωρεί η δική του προκοπή. Ομως ο Θεός είναι Εκείνος που μοιράζει τα πάντα, και τα χαρίσματα του Θεού δεν λιγοστεύουν ποτέ, περισεύουν γιά όλους μας. Η θεραπεία μας από τον φθόνο είναι να Τον δοξολογήσουμε γιά τα ελέη που χορηγεί στους συνανθρώπους μας, και να στρέψουμε την προσοχή μας να κάνουμε ότι ζητάει ο Θεός από μας, γιά να αξιωθούμε και μείς με τη σειρά μας της επισκέψεως της Χαριτός Του.
Η αργία του Σαββάτου αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί, είναι μία από τις εντολές τις οποίες έδωσε ο Μονογενής Υιός και Λόγος του Θεού στον Μωϋσή και είχαν σκοπό να οδηγήσουν τον άνθρωπο στη διάκριση μεταξύ του καλού και του κακού.
Η λέξη Σάββατο σημαίνει “ανάπαυση” και έχει βαθύ νόημα. Είναι η εντολή γιά μίμηση του Θεού ο Οποίος την έβδομη ημέρα “κατεπαυσεν από πάντων των έργων αυτού, ων ήρξατο ποιήσαι... και ευλόγησεν ο Θεός την ημέραν την εβδόμην” (Γεν. 2,3). Οι ουν δοξολογία στον Θεό γιά τα όσα εδημιούργησε αλλά και γιά να μελετήσουν τον Νόμο και να προσευχηθούν. Οι Ισραηλίτες προσπαθούσαν να τηρήσουν με πίστη και ακρίβεια την ιερή εντολή, και κάποιοι έφθασαν στο σημείο κατά την περίοδο των Μακκαβαίων, τον 2ο π.Χ αιώνα, επειδή ήταν ημέρα Σάββατο, να προτιμήσουν να σφαγούν από τους ειδωλολάτρες παρά να αντισταθούν και να πολεμήσουν (Α’Μακ. 2,33-38). Οι ραββινικές ερμηνείες που είχαν δοθεί με την πάροδο του χρόνου, αλλοίωναν το νόημα και καταδυνάστευαν τον λαό κάτω από την τυπολατρεία του Νόμου. Ετσι έρχεται ο Χριστός ο Θεός, και διορθώνει αυτή την σοβαρή απόκλιση από την ουσία του νόμου. Ενώ συμμετέχει στην αργία του Σαββάτου, με την παρουσία Του στην συναγωγή, την προσευχή Του, και το κήρυγμα Του, επιτελεί επανειλημένα και το έργο Του της ευεργεσίας των ανθρώπων υπενθυμίζοντας ότι: “Το σάββατον διά τον άνθρωπον εγένετο και ουχί ο άνθρωπος διά το σάββατον” (Μαρκ. 2,27).
Μέσα από αυτά τα λόγια του Χριστού μας αποδίδεται και η αληθινή έννοια και ο σκοπός της αργίας του Σαββάτου. Ο Κύριος αρέσκεται να θαυματουργεί την ημέρα εκείνη, γιατί με αυτόν τον τρόπο καταργεί τα έργα της αμαρτίας –του διαβόλου- την ημέρα του Πατέρα Του. Οι Αγιοι της εκκλησίας έχουν επανειλλημένα αναφερθεί στον Θείο Σαββατισμό, που είναι εκείνη η μακάρια κατάπαυση της ψυχής όταν ενώνεται μέσω της προσευχής με τον Θεό. Λέει ο Αγιος Μάξιμος: “Σάββατα σαββάτων εστίν ηρεμία ψυχής λογικής”, είναι η επιστροφή του νου του ανθρώπου στην καρδιά του, η ανάπαυσή της από αισχρούς και ρυπαρούς λογισμούς, και η απελευθέρωσή της από τα σκοτεινά έργα της αμαρτίας. Ο Αγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς μας λέει ότι αυτό γίνεται: “Δι’επιμόνου προσοχής και αδιαλείπτου προσευχής”. Ενας άλλος μεγάλος Πατέρας της Εκκλησίας, ο Αγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος, μιλόντας γιά το Σάββατο το αποκαλεί: “Το αληθινόν, τρυφερόν, άγιον... Τούτο εστί το αληθινόν φως, το άγιον Σάββατον”. Μέσα λοιπόν από την διδασκαλία του Κυρίου και των Αγίων Πατέρων, βλέπουμε ότι η τήρηση των εντολών του Θεού ανάμεσα στις οποίες περιλαμβάνεται και η αργία του Σαββάτου, έχει σαν σκοπό να φθάσουμε στην κοινωνία με τον Αγιο Τριαδικό Θεό, έχει δηλαδή νόημα σωτηριολογικό.
Σε μας τους χριστιανούς το Σάββατο αντικαταστάθηκε από την Κυριακή, την ημέρα που πλημμυρίζει από το φως της Αναστάσεως του Χριστού. Γι’αυτό οφείλουμε να τιμούμε την αγία αυτή ημέρα με αποχή από διαφορες ενασχολήσεις του βίου, επιδιώκοντας όχι μόνο την ανάπαυση του σώματος αλλά την εσωτερική κατάπαυση, την προσφορά στον Θεό και στον συνάνθρωπο.
Πρωτοπρεσβύτερος, π. Κωνσταντίνος Μανέτας
LUKE‘S 10TH SUNDAY
We hear in today's Gospel passage that on a Sabbath, our Lord Jesus Christ, while teaching in the synagogue, healed a woman who was bent over for eighteen years and could not raise her body up. Our merciful Lord, touched His immaculate hands on her and set her free from the bonds of sickness and Satan. Then the ruler of the synagogue reacted indignantly and accused Christ to be a transgressor of the Law, because He had violated the sacred Sabbath by performing a treatment. Our Lord immediately called him a hypocrite and said: “If you loosen on Sabbath your animal from the stall and lead it away to water it, to prevent it from dying, then why should I not heal a daughter of Abraham, who has been suffering from the bonds of the Devil for so many years? ”.
My Brothers, the ruler of the synagogue knew that Sabbath was devoted to the works of God, he knew also that the greatest work of God is to relieve people from the bonds of Satan. The illness and death that oppress man after the Fall from Heaven, is a result of the work of the devil and this is why Christ came to earth, to ban him. It is obvious that the ruler wanted to maintain the law of Sabbath, in a manner contrary to the will and care of God, which is the salvation of every person. He hid behind the guise of the Law, so as to hide the envy that tormented his soul.
Envy is a passion which causes one’s regret and sorrow for the good things happening to his neighbor. It is an ancient disease of the soul, since the days of Paradise. It was Satan’s envy that caused the Fall of Adam and Eve.
Envy armed the hand of Cain to kill his brother Abel. The envy of the ruling class crucified Christ. The synagogue ruler, who was the leader of the spiritual community in which Jesus taught that day, felt sad and reduced, because someone else had proved himself more powerful in front of God and the people, by performing an outright miracle. Through his attitude he revealed his misanthropy, in other words that he did not bother for the treatment of the bent-over woman but for the restoration of his wounded prestige.
The problem with envy lies in the fact that we compare with others in the wrong level. We are under the impression, that the gifts with which they are endowed, they have acquired them against our own prosperity. However, since God is the one who deals with everything, His gifts exist in surplus for all of us. The treatment for our envy, is to praise Him for His mercies granted to others, while we turn our attention to do what God asks us to do, so that we can claim in our turn the visit of His Divine Grace.
Honoring the Sabbath, dear brothers in Christ, is one of the commands which had been given by the only begotten Son and Word of God, to Moses, and was intended to lead man to distinguish between good and evil. The word Sabbath means “rest” and has a deep meaning. It is the command to imitate God, Who on the seventh day: “... finished his work which he had done ... and blessed God the seventh day and hallowed it” (Gen. 2.3).
The Israelites had to go to the synagogue on every Sabbath, in order to offer thanksgiving to God about everything, to study the Law, and to pray. Through the ages, they tried to fulfill with faith and accuracy this sacred command, so that during the period of the Maccabees in the 2nd century BC, one thousand among them, even preferred to be slaughtered by the gentiles rather than to resist and fight them on the day of Sabbath (I Mack. 2:33-38).
The Rabbinical interpretations of the Law that had been made over time, altered its true meaning and oppressed the people under some newly created formalism. Thus Christ our God, comes and corrects this serious deviation from the substance of the Law. While participating in the Sabbath in the synagogues, along with His prayer and His teaching, He repeatedly performs His work of healing of the people pointing out that: "The Sabbath was made for man, and not man for the Sabbath "(Mk. 2:27).
It is through these words that Christ attributes the true meaning and the purpose of the Sabbath. Our Lord chooses to perform miracles on that day, because in this way He abolishes the works of sin, -of the devil-, honoring His Father’s day. The Saints of the Church have repeatedly talked about the Divine Sabbatism, which is that blissful condition of the soul when it is united through prayer with God. Saint Maximus says: “Sabath of Sabbaths, is the calm of the rational soul, is the return of man’s mind to his heart, the rest from unworthy and unclean thoughts, and the liberation from the dark works of sin”. Saint Gregory the Palamas, tells us that this can be achieved: “Through incessant vigilance and constant prayer”. Another great Father of the Church, Saint Makarios the Egyptian speaking about Sabbath he calls it: “True, loving, holy ... This is the true light, the holy Sabbath.”. Therefore, through the teachings of our Lord and those of our Holy Fathers, we see that by the keeping of the commandments of God, among which is included the observation of the Sabbath, we are meant to arrive in communion with the Holy Triune God.
In our Christian Faith, Saturday, Sabbath, “Σάββατο”, has been replaced by Sunday, in Greek “Κυριακή”, meaning “day of the Lord”, a day flooded by the light of the Resurrection of Christ. We must honor this holy day by abstaining from work and various other worldly pursuits, seeking not only to rest our body but our soul also, by offering it to God and our fellowmen.
Fr. Konstantinos Manetas
